Cá mè, một loài cá mà trước đây nhiều người e ngại vì mùi tanh đặc trưng, giờ đây đã lột xác thành một trong những đặc sản được săn đón tại Việt Nam.
Cá mè là loài cá gì?
Cá mè từng xuất hiện đầy rẫy trong các ao hồ, sông ngòi. Trước kia, loài cá này bị người dân lãng quên vì mùi tanh và chỉ được nuôi để làm thức ăn cho cá lớn hơn hoặc xuất khẩu. Tuy nhiên, với sự phát triển của ẩm thực và nhận thức về giá trị dinh dưỡng, cá mè đã dần được nhìn nhận lại với một cái nhìn mới mẻ.
Từ chỗ bị ghẻ lạnh, cá mè giờ đây trở thành món ăn được nhiều người yêu thích, thậm chí có mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng cao cấp. Cá mè, còn gọi là liên ngư, bạch cước liên, phường ngư, là loài cá nước ngọt với thân hình dẹp, vảy mỏng màu trắng và đầu nhọn. Cá trưởng thành có thể đạt chiều dài từ 35cm đến 50cm, nặng từ 2kg đến 5kg, thậm chí lớn hơn tùy thuộc vào môi trường sống.
Loài cá này thường sinh sống ở các ao hồ, sông ngòi, kênh rạch, và đầm lầy. Cá mè tại Việt Nam chủ yếu được tìm thấy ở khu vực đồng bằng sông Hồng, sông Kỳ Cùng, và các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Có hai loài chính là mè hoa và mè trắng, với mè hoa thường có kích thước lớn hơn, có thể nặng đến hơn 20kg.
Điều đặc biệt là cá mè có khả năng thích nghi rất tốt, sống được trong nhiều loại môi trường khác nhau. Ở một số nơi, người ta còn áp dụng hình thức cộng sinh, trồng lúa và thả cá mè vào ruộng để vừa khai thác lúa vừa thu hoạch cá.
Trong quá khứ, cá mè bị người dân quê tránh xa vì mùi tanh khó chịu. Nhưng với kỹ thuật chế biến ngày càng phát triển, cá mè đã trở thành nguyên liệu chính của nhiều món ăn hấp dẫn, đặc biệt là mè hoa. Với hương vị thơm ngon, thịt ngọt và béo, cá mè giờ đây không chỉ là món ăn trong gia đình mà còn là đặc sản được ưa chuộng tại các nhà hàng, khách sạn.
Lợi ích của cá mè đối với sức khỏe
Cá mè hiện được bán nhiều ở các chợ dân sinh và chợ online với giá khoảng 70.000 đồng/kg, mức giá hợp lý so với giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại. Cá mè chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe như protid, acid béo không no, canxi, phốt pho, sắt và nhiều loại vitamin. Nhờ hàm lượng dinh dưỡng phong phú, cá mè giúp bổ sung năng lượng, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý.
Theo y học cổ truyền, thịt cá mè có khả năng bổ tủy não, nhuận phế, ích tỳ vị, hỗ trợ tiêu hóa, hạ khí và điều hòa ngũ tạng. Cá mè cũng giúp điều trị các vấn đề về da và giảm triệu chứng đau đầu, giảm trí nhớ, ho đờm và hen suyễn, đặc biệt có lợi cho người cao tuổi.
Các món ăn thơm ngon từ cá mè
Nhờ sự biến hóa trong ẩm thực, cá mè đã trở thành nguyên liệu chính của nhiều món ăn ngon, đặc biệt là những món mang hương vị đồng quê, dân dã nhưng đầy cuốn hút. Các món như canh chua cá mè, cá mè kho nghệ, cá mè hấp bia không chỉ ngon miệng mà còn bổ dưỡng, thể hiện sự khéo léo và sáng tạo trong ẩm thực Việt Nam.