Xuất khẩu rau quả tháng 1 giảm mạnh, sầu riêng Việt Nam gặp khó khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát

Theo số liệu do Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) công bố, kim ngạch xuất khẩu rau quả tháng 1 giảm 11,3% so với tháng trước và 5,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, mặt hàng chủ lực sầu riêng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do Trung Quốc tăng cường kiểm soát chất lượng.

Sầu riêng gặp khó khi xuất khẩu sang Trung Quốc

Từ ngày 7/2/2025 (mùng 10 Tết), Trung Quốc bắt buộc tất cả các lô sầu riêng xuất khẩu phải có giấy kiểm nghiệm chất vàng O (Basic Yellow 2 – BY2) và Cadimi. Tuy nhiên, thời điểm đó, nhiều địa phương tại Việt Nam chưa có đầy đủ phòng kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn khiến hàng hóa ùn ứ tại cửa khẩu.

Đến ngày 26/1/2025, cả nước chỉ có 9 trung tâm kiểm nghiệm chất vàng O được Trung Quốc công nhận, tập trung tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Cà Mau và TP.HCM. Điều này làm chậm tiến độ thông quan, gây thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Vinafruit, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng vào tháng 1 hàng năm thường đạt khoảng 490-500 triệu USD. Tuy nhiên, do quy định kiểm soát khắt khe, doanh thu năm nay có thể giảm 20% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều doanh nghiệp đã buộc phải bán sầu riêng trong nước với giá thấp, thậm chí chịu lỗ từ 50-66% so với giá xuất khẩu. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận cũng như khả năng duy trì sản xuất của các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây.

Các thị trường khác cũng siết chặt kiểm tra

Không chỉ Trung Quốc, các thị trường nhập khẩu khác cũng nâng cao tiêu chuẩn đối với trái cây Việt Nam:

• Mỹ: Cấm 7 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật, yêu cầu mã số vùng trồng và mã số đóng gói do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp.
• Châu Âu (EU): Tăng tỷ lệ kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật từ 10% lên 20% đối với nhiều loại trái cây nhập khẩu.