Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã nhập khẩu gần 1 tỷ USD gạo, tăng 57,3% so với cùng kỳ năm trước và vượt qua tổng kim ngạch nhập khẩu của cả năm 2023. Số liệu cho thấy, Việt Nam đã chi tổng cộng 996 triệu USD cho việc nhập khẩu gạo, một con số đáng chú ý so với mức 860 triệu USD của năm 2023.
Bên cạnh đó, xuất khẩu gạo của Việt Nam cũng đạt kết quả ấn tượng. Tính đến hết tháng 9/2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 7 triệu tấn gạo, thu về 4,37 tỷ USD, tăng 9,2% về lượng và tăng mạnh 23,5% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Nguyên nhân tăng cường nhập khẩu gạo
Việc gia tăng nhập khẩu gạo trong thời gian gần đây bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Đầu tiên là xu hướng chuyển đổi sản xuất của nông dân, khi nhiều người chuyển sang trồng các giống gạo thơm chất lượng cao để xuất khẩu. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt nguồn cung gạo giá rẻ dùng trong sản xuất thực phẩm phổ biến như bún, phở trong nước.
Để đáp ứng nhu cầu này, các doanh nghiệp đã lựa chọn nhập khẩu loại gạo có giá thành thấp hơn, phù hợp với tiêu chí sản xuất trong nước nhằm giảm chi phí. Đồng thời, một số doanh nghiệp xuất khẩu cũng buộc phải nhập gạo từ các nước láng giềng để đảm bảo hoàn thành đơn hàng quốc tế kịp thời vào dịp cuối năm.
Nhập khẩu từ các nước láng giềng
Ông Nguyễn Văn Thành, một doanh nhân ở An Giang, chia sẻ rằng công ty của ông đã tăng cường nhập gạo từ Campuchia do giá cả hợp lý hơn. Ông Thành cho biết ngoài việc cung cấp cho thị trường bình dân, công ty còn cung cấp gạo cho các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi. Số lượng gạo nhập khẩu của công ty đã tăng khoảng 30% so với năm trước.
Các doanh nghiệp cho biết, sản lượng lúa vụ hè thu giảm sút, và vụ thu đông có sản lượng thấp nhất trong năm, không thể bù đắp đủ nguồn cung. Thêm vào đó, mất mùa tại miền Bắc khiến hơn 300.000 ha lúa bị ảnh hưởng nặng nề, buộc doanh nghiệp phải tăng cường nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới. Dự báo kim ngạch nhập khẩu có thể đạt 1,3 tỷ USD vào cuối năm nay.
Không ảnh hưởng đến an ninh lương thực
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khẳng định rằng việc nhập khẩu gạo sẽ không gây ảnh hưởng đến an ninh lương thực của Việt Nam. Với việc xuất khẩu hàng triệu tấn gạo mỗi năm, Việt Nam vẫn nhập khẩu gạo giá rẻ từ các quốc gia như Myanmar, Pakistan, và Campuchia để đáp ứng nhu cầu đa dạng trong nước.
Trong 9 tháng đầu năm 2024, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đạt trung bình 624 USD/tấn, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, gạo nhập khẩu có giá dao động từ 480 đến 500 USD/tấn, thấp hơn so với giá gạo nội địa.